Zorgzame gemeente

De jeugdzorg kosten zijn gedaald ten opzichte van 2024. Dit komt onder andere doordat we de gesloten jeugdzorg hebben afgebouwd. Daarnaast beginnen de diverse projecten die zijn gestart om de jeugdzorg kosten te beheersen zijn vruchten af te werpen. We zien minder stapeling van zorg. Er zijn geen cliënten meer met 8 tot 10 producten door de aanpak top 80 en intensieve casusregie. Deze projecten zien toe op het effectief en efficiënt inzetten van Jeugdhulp. De problemen in het gezin pakken we bij de basis aan zodat we niet alleen het symptoom aanpakken (problematiek van het kind) maar ook de oorzaak (zoals schulden). Hierbij kijken we integraal naar de problematiek met interne en externe partners. Tevens zijn er strakke afspraken gemaakt met de gecertificeerde instelling over samenwerken, waardoor de inzet van niet-gecontracteerde partijen en zorgstapeling wordt voorkomen.
Mede door deze inzet verwachten we naast de realisatie van de beheersmaatregelen jeugd 2025 (€ 900.000) ook een voordelig resultaat te behalen op jeugdzorg van circa € 500.000. Voor € 100.000 staan hier hogere lasten tegenover in programma 4, dit betreft de sociaal medisch geindiceerde kinderopvang.

In 2025 is er voor € 1,6 miljoen aan beheersmaatregelen WMO opgenomen. Hiervan hebben we € 900.000 gerealiseerd.
Op het gebied van huishoudelijke hulp zien we een stijging in nieuwe aanvragen maar ook minder uitstroom, hiermee halen we de beheersmaatregel op dit gebied niet. Dit leidt tot een gemiddelde stijging van 30 cliënten.
De beheersmaatregel op beleid inkoop WMO is wel gerealiseerd, maar doordat we een toename zien in de complexiteit van de woningaanpassingen vallen de lasten hoger uit. De gemiddelde lasten per woningaanpassing is in 2025 met circa 10% gestegen. Tegenover de stijgende lasten staat ook een stijging in de eigen bijdrage die wordt betaald door de inwoners, dit neutraliseert de stijgende lasten deels.
De beheersmaatregel voor doelgroepenvervoer is niet gehaald. Dit komt doordat er nog geen beleidsplan voor is opgesteld. We gaan het doelgroepenvervoer regionaal oppakken. Ons lokale beleidsplan zal hierop aansluiten.
De bijstelling voor Wmo-voorzieningen bedraagt nu in totaal € 450.000.
Verder is het project Naar een thuis voor jongeren uit de pilotfase en nu verweven in de lijnorganisatie, hierdoor valt dit budget van € 350.000 vrij.
Per saldo is prognose voor dat de lasten voor de Wmo-voorzieningen met € 100.000 boven de actuele begroting gaan uitkomen.

Elk jaar in september bepaalt de Rijksoverheid hoeveel geld gemeenten krijgen voor de BUIG-regeling (Bijstandsuitkeringen). Op basis daarvan wordt het budget van de gemeente aangepast. Voor 2025 krijgt Den Helder ongeveer € 1,2 miljoen meer dan eerder was verwacht. Dit komt doordat het totale landelijke budget is verhoogd.
Daarnaast geven we in 2025 minder uit aan het onderdeel Duurzaam aan het werk met loonkostensubsidie dan gepland. Hierdoor halen we de doelstelling niet helemaal. Dit komt mede doordat er mensen uitstromen naar ander werk.
Het geld dat hierdoor overblijft, in totaal ongeveer € 1,7 miljoen, voegen we toe aan de BUIG-reserve.
De BUIG-reserve heeft het karakter van een egalisatiereserve. De mutatie wordt in het kader van de begrotingsrechtmatigheid expliciet gepresenteerd.

De uitgaven binnen het armoedebeleid zijn in 2025 lager uitgevallen dan begroot. Deze onderschrijding is grotendeels toe te schrijven aan een daling van het aantal inwoners dat gebruik maakt van de collectieve aanvullende zorgverzekering. Ten opzichte van eerdere jaren is sprake van een afname van circa 120 deelnemers. Deze ontwikkeling hangt samen met een trend waarbij steeds meer inwoners kiezen voor uitsluitend een basisverzekering.
Daarnaast is ook het aantal aanvragen voor bijzondere bijstand afgenomen. In totaal maken ongeveer 50 inwoners minder gebruik van deze regeling ten opzichte van voorgaande jaren.

In de tweede tussenrapportage is het budget verhoogd op basis van de meicirculaire 2025 van het gemeentefonds. Hierna is geconstateerd dat in de eerste tussenrapportage reeds een bedrag van €280.000 was opgenomen als onderdeel van deze verhoging. Deze dubbele verwerking wordt in de huidige rapportage gecorrigeerd.
Daarnaast blijkt uit de realisatiecijfers dat er tot op heden beperkt gebruik wordt gemaakt van de beschikbare middelen voor kinderopvang binnen dit budget. Er is een onderzoek gestart naar de onderliggende oorzaken van deze onderbenutting. Tevens wordt verkend welke maatregelen getroffen kunnen worden om het gebruik van deze regeling in het komende jaar te stimuleren en te optimaliseren

We verwachten € 500.000 lagere uitgaven op het budget beschermd wonen. Dit voordeel is ontstaan doordat er minder meldingen en signalen bij ons zijn binnengekomen. Alle lopende indicaties zijn gecontroleerd. Daarmee is er in eerste instantie een vrijval van het budget. De uitgaven voor beschermd wonen worden door de gemeente gedaan als invulling van de centrumtaak Beschermd wonen, maatschappelijke opvang en vrouwenopvang.
In het kader van deze centrum taak is afgesproken dat de reserve beschermd wonen het karakter heeft van een egalisatie reserve. De reserve dient onder andere dienen voor de dekking van de uitbreiding van de opvang capaciteit. Om de toevoeging aan de reserve formeel te laten plaatsen volgens de regels wordt de omzetting van uitgaven naar dotatie aan de reserve expliciet als begrotingswijziging verwerkt.

Binnen het programma Nieuwkomers wordt voor het begrotingsjaar 2025 een onderschrijding verwacht op de onderdelen Opvang Oekraïners (circa € 400.000) en Hotel- en Accommodatieregeling (circa € 230.000). Gezien de actuele ontwikkelingen, uitdagingen en onzekerheden binnen dit programma, stellen wij voor om een bestemmingsreserve Nieuwkomers In te stellen en hieraan maximaal het saldo op deze onderdelen te doteren.

In de meicirculaire 2025 hebben we namens de regio een impulsbudget ontvangen voor de sociale werkvoorziening. Dit is bedoeld als impuls voor de transitie en transformatie van de sociale infrastructuur. Het impulsbudget is tijdelijk geld, beschikbaar vanaf de meicirculaire 2025 tot en met 2034, met een totale looptijd van tien jaar. Het bedrag hebben we in 2025 nog niet volledig besteed. De besteding is afhankelijk van de doorontwikkeling van de gemeenschappelijke regeling gesubsidieerde arbeid (GRGA). Zodra daar een besluit over is genomen is duidelijk welke uitgaven hieraan verbonden zijn. Aangezien dit regionale middelen zijn is het voorstel om deze middelen over te hevelen naar 2026.

Via de septembercirculaire is incidenteel €141.000 beschikbaar gesteld voor een fundamentele herziening van de Participatiewet. Dit is noodzakelijk voor de ervaren hardheden in de uitvoering, complexiteit van regelgeving en de toenemende behoefde aan maatwerk.
Wij zullen deze middelen gaan inzetten voor het implementeren van deze wet, extra inzet op beleid en kwaliteit van de uitvoering.
Gezien de beperkte resterende tijd in het lopende jaar is het niet haalbaar deze middelen nog in te zetten in 2025. Daarom wordt voorgesteld om deze middelen over te hevelen naar 2026, zodat in het eerste kwartaal kan worden gestart met dit traject.